ଏହି ଲେଖାକୁ ଆପଣ ଓଡ଼ିଆରେ ପଢ଼ି ପାରିବେ, ଇଂଗ୍ରାଜି ଲେଖା ପରେ ଓଡ଼ିଆ ରେ ଲେଖା ଅଛି ll
India, being the world's largest democracy, has seen various proposals for election reforms over the years. These proposals aim to enhance the electoral process, increase transparency, address issues of corruption, and ensure fair and inclusive representation. Here are some notable election reform proposals in India:
1. Electoral Funding Reforms: One significant proposal is to reform electoral funding to reduce the influence of money power in elections. Suggestions include stricter regulations on political donations, compulsory disclosure of funding sources, and state funding of elections to minimize the role of private contributions.
2. State Funding of Elections: This proposal advocates for the state to provide financial support to political parties and candidates to reduce their dependence on private funding. State funding aims to level the playing field and limit the influence of wealthy individuals and corporations in the electoral process.
3. Decriminalization of Politics: There have been calls to address the issue of criminalization of politics in India. The proposal involves disqualifying candidates charged with serious criminal offenses from contesting elections and expediting the judicial process to ensure timely resolution of pending criminal cases against politicians.
4. Electoral Reforms for Candidate Selection: This proposal emphasizes enhancing the internal democracy within political parties. Suggestions include introducing party primaries to select candidates, promoting gender and minority representation, and ensuring a transparent and participatory process for candidate selection.
5. Voter Education and Awareness: Promoting voter education and awareness is crucial for a vibrant democracy. This proposal suggests the introduction of comprehensive voter education programs to inform citizens about their rights, the importance of voting, and the electoral process. It aims to enhance voter turnout and engagement.
6. Use of Technology: There have been proposals to leverage technology to streamline the electoral process. This includes exploring the use of electronic voting machines (EVMs) with robust security measures, exploring online voter registration and voting options, and implementing advanced data analytics for more accurate electoral rolls.
7. Election Expenditure Monitoring: Strengthening election expenditure monitoring is another critical reform proposal. It involves strict monitoring of campaign spending by candidates and political parties, imposing spending limits, and utilizing independent agencies for transparent oversight.
8. Electoral Reforms for Political Parties: Several proposals aim to improve the functioning and accountability of political parties. These include internal party democracy, disclosure of party assets and finances, transparent candidate selection procedures, and regulating party membership.
9. Electoral Reforms for Representation: There have been suggestions to review and reform the system of reserved constituencies and proportional representation to ensure better representation of marginalized communities, women, and minorities in legislative bodies.
10. Election Commission Reforms: Strengthening the autonomy and independence of the Election Commission of India (ECI) is a significant proposal. It includes measures to ensure transparent appointments, fixed tenures, and financial autonomy for the ECI.
It's important to note that while these proposals have been discussed and debated, the implementation of reforms depends on political will, consensus among stakeholders, and legislative action.
ଭାରତୀୟ ନିର୍ବାଚନ ସଂସ୍କାର:
ଭାରତରେ ନିର୍ବାଚନ ସଂସ୍କାର ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରସ୍ତାବ ପରୀକ୍ଷା କରନ୍ତୁ
ବିଶ୍ୱର ବୃହତ୍ତମ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ଭାରତ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ନିର୍ବାଚନ ସଂସ୍କାର ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଖିଛି। ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବଗୁଡିକ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା, ସ୍ୱଚ୍ଛତା ବୃଦ୍ଧି, ଦୁର୍ନୀତିର ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ଏବଂ ନିରପେକ୍ଷ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ପ୍ରତିନିଧୀତାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା | ଭାରତରେ କିଛି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ନିର୍ବାଚନ ସଂସ୍କାର ପ୍ରସ୍ତାବ ଏଠାରେ ଅଛି:
ନିର୍ବାଚନ ପାଣ୍ଠି ସଂସ୍କାର: ଗୋଟିଏ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସ୍ତାବ ହେଉଛି ନିର୍ବାଚନରେ ଅର୍ଥ ଶକ୍ତିର ପ୍ରଭାବକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନୀ ପାଣ୍ଠିରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିବା। ରାଜନୈତିକ ଦାନ ଉପରେ କଠୋର ନିୟମାବଳୀ, ଅର୍ଥ ଉତ୍ସଗୁଡିକର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରକାଶ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅବଦାନର ଭୂମିକାକୁ କମ୍ କରିବାକୁ ନିର୍ବାଚନର ରାଜ୍ୟ ଅର୍ଥ ପ୍ରଦାନ ଉପରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି।
ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନର ପାଣ୍ଠି: ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ରାଜ୍ୟକୁ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ତଥା ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅର୍ଥ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଯୋଗାଇଦେବାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛି। ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଧନୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଏବଂ ନିଗମର ପ୍ରଭାବକୁ ସୀମିତ ରଖିବା ଏବଂ ଖେଳ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ସ୍ତର କରିବା ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ପାଣ୍ଠିର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିଛି।
ରାଜନୀତିର ଅପରାଧୀକରଣ: ଭାରତରେ ରାଜନୀତିର ଅପରାଧୀକରଣ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବରେ ରାଜନୈତିକ ଅପରାଧୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ବିରୋଧରେ ବିଚାରାଧୀନ ଅପରାଧିକ ମାମଲାର ଠିକ୍ ସମୟରେ ସମାଧାନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ଗୁରୁତର ଅପରାଧିକ ଅପରାଧରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ଅଯୋଗ୍ୟ ଘୋଷିତ କରିବା ଏବଂ ନ୍ୟାୟିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ପ୍ରାର୍ଥୀ ଚୟନ ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ସଂସ୍କାର: ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ମଧ୍ୟରେ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥାଏ | ପ୍ରାର୍ଥୀ ଚୟନ କରିବାକୁ ପାର୍ଟି ପ୍ରାଥମିକତା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ, ଲିଙ୍ଗ ଏବଂ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଚୟନ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଏବଂ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |
ଭୋଟର ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ସଚେତନତା: ଏକ ଜୀବନ୍ତ ଗଣତନ୍ତ୍ର ପାଇଁ ଭୋଟର ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ସଚେତନତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ | ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର, ଭୋଟ୍ ଦେବାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଏବଂ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ଭୋଟର ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛି | ଏହା ଭୋଟରଙ୍କ ମତଦାନ ଏବଂ ଯୋଗଦାନକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି |
ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ବ୍ୟବହାର: ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଶୃଙ୍ଖଳିତ କରିବା ପାଇଁ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଲିଭର୍ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆସିଛି | ଏଥିରେ ଦୃଢ଼ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହିତ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଭୋଟିଂ ମେସିନ୍ (ଇଭିଏମ୍) ର ବ୍ୟବହାର, ଅନଲାଇନ୍ ଭୋଟର ପଞ୍ଜୀକରଣ ଏବଂ ଭୋଟ୍ ବିକଳ୍ପ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ଅଧିକ ସଠିକ୍ ନିର୍ବାଚନ ତାଲିକା ପାଇଁ ଉନ୍ନତ ଡାଟା ଆନାଲିଟିକ୍ସ ପ୍ରୟୋଗ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |
ନିର୍ବାଚନ ଖର୍ଚ୍ଚ ମନିଟରିଂ: ନିର୍ବାଚନ ଖର୍ଚ୍ଚ ମନିଟରିଂକୁ ମଜବୁତ କରିବା ହେଉଛି ଅନ୍ୟ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂସ୍କାର ପ୍ରସ୍ତାବ। ଏଥିରେ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ଦଳମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଚାର ଖର୍ଚ୍ଚର କଠୋର ତଦାରଖ, ଖର୍ଚ୍ଚ ସୀମା ଲାଗୁ କରିବା ଏବଂ ସ୍ୱଚ୍ଛ ତଦାରଖ ପାଇଁ ସ୍ୱାଧୀନ ଏଜେନ୍ସିଗୁଡିକ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |
ରାଜନୈତିକ ଦଳଗୁଡିକ ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ସଂସ୍କାର: ଅନେକ ପ୍ରସ୍ତାବ ରାଜନୈତିକ ଦଳର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଏବଂ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱକୁ ସୁଦୃଢ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି | ଏଥିମଧ୍ୟରେ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ପାର୍ଟି ଗଣତନ୍ତ୍ର, ପାର୍ଟି ସମ୍ପତ୍ତି ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରକାଶ, ସ୍ୱଚ୍ଛ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ଦଳର ସଦସ୍ୟତା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |
ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନୀ ସଂସ୍କାର: ସଂରକ୍ଷିତ ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀ ତଥା ଆନୁପାତିକ ପ୍ରତିନିଧିତୋ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ସମୀକ୍ଷା ଏବଂ ସଂସ୍କାର ପାଇଁ ବିଧାନସଭାରେ ଦଳିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ, ମହିଳା ଏବଂ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଉନ୍ନତ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି।
ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ସଂସ୍କାର: ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ (ECI) ର ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତାର ମଜବୁତ କରିବା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସ୍ତାବ। ଏଥିରେ ECI ପାଇଁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ନିଯୁକ୍ତି, ସ୍ଥିର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ପଦକ୍ଷେପ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |
ଏହା ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଜରୁରୀ ଯେ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ଏବଂ ବିତର୍କ ହୋଇଥିବାବେଳେ ସଂସ୍କାରର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ରାଜନୈତିକ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି, ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସହମତି ଏବଂ ଆଇନଗତ କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ।
ଏହି ଲେଖା ଭଲ ଲାଗିଲେ ନିଜେ ପଢ଼ିବା ସହ ଅନ୍ୟକୁ ପଢାନ୍ତୁ